Ondernemen met je buurt gaat door! Met toezeggingen van een paar grote fondsen op zak, kunnen we de komende jaren nog meer gezonde, bruisende en succesvol ondernemende bewonersbedrijven een fikse boost geven – én verder werken aan onze droom van minstens één bewonersbedrijf in elke gemeente.
Bewonersbedrijven maken buurten namelijk socialer, groener, veiliger, rechtvaardiger en gewoon een stukje mooier. Ze leveren concrete oplossingen voor lokale maatschappelijke problemen. Toch konden -en kunnen- deze pionierende en ambitieuze bewoners wel wat hulp gebruiken bij de obstakels en uitdagingen die ze onderweg tegenkomen. Dat zag de Nationale Postcode Loterij drie jaar geleden gelukkig ook en mede door hun bijdrage startten we Ondernemen met je Buurt.
De afgelopen jaren bouwden we een stevig programma van training, uitwisseling en netwerkactiviteiten. We zorgden ervoor dat bewonersbedrijven konden groeien in continuïteit en impact en zo toekomstbestendige organisaties werden. We hoorden het al in de gesprekken die we voerden, maar in de Monitor Bewonersbedrijven 2024 werd het ook in cijfers duidelijk: bewonersbedrijven zijn gegroeid op alle fronten. Inkomstenbronnen, banen, lokale samenwerkingen en betrokkenheid van kwetsbare buurtbewoners, precies waar we het voor deden en waar we trots op zijn.
Met jouw hulp kunnen we onze activiteiten nog beter afstemmen op wat een bewonersbedrijf nodig heeft: Laat ons met onderstaand formulier weten waar we de komende jaren zeker aandacht aan moeten besteden! Je kunt ook contact op met ons opnemen.
Op zaterdag 9 november reisden we met bussen door heel Nederland om binnen te kijken bij toffe bewonersbedrijven. Het was een dag vol ontmoeting en inspiratie. In deze blog blikken we graag op een aantal bezoeken terug!
Arnhem – Bewonersbedrijf Malburgen en ’t Broek Omhoog
Bewonersbedrijf Malburgen is gevestigd in het Bruishuis, een voormalig verzorgingstehuis van 10 verdiepingen in Malburgen. Het flatgebouw in de Arnhemse wijk Malburgen werd in 2008 nog aangewezen voor sloop. Maar door de inzet van wijkbewoners is het in en om het gebouw levendiger dan ooit! De initiatiefnemers huren het pand van een wooncorporatie en halen inkomsten uit de verhuur van ruimtes aan bewoners, studenten en maatschappelijke organisaties. Inmiddels hebben ze ook een prachtige speeltuin voor de wijk aangelegd, is er een heuse bioscoop op de bovenste verdieping (mét uitzicht) en een theehuis! 📽️ Kijk hier voor meer informatie: https://www.bewonersbedrijfmalburgen.nl/
Stichting ’t Broek Omhoog draagt op een ondernemende manier bij aan een leefbare wijk en het welzijn van inwoners uit Arnhem!👏 Mensen met allerlei verschillende achtergronden brengen hier veel tijd samen door met elkaar. Er worden allerlei activiteiten georganiseerd, worden klusjes gedaan voor de buurt en er zijn tiny houses waar jongeren kunnen wonen. Ook wordt er dagelijks een lekkere lunch klaargemaakt zodat er tussen de middag gezellig met z’n allen kan worden gegeten! 🍲 Kijk hier voor meer informatie: https://hetbroekomhoog.nl/
Privacy verklaring staat op de website.
Amsterdam – De Natuurkamer en De VerbroederIJ
De VerbroederIJ is van alle markten thuis en zet alles op alles om een fijne plek te zijn voor buurtbewoners! ☀️Met een uitnodigend restaurant, zaalverhuur en opdrachten in het sociaal domein is de VerbroederIJ een echte sociale wijkonderneming. De projecten met bewoners en samenwerkingen met andere sociaal ondernemers zijn haast niet bij te houden. De mogelijkheden hier lijken oneindig. Of je nu iets wil doen met moestuinieren of je eigen theaterfestival wil organiseren, hier denken ze met je mee en maken ze het mogelijk! Kijk hier voor meer informatie: https://deverbroederij.nl/
De Natuurkamer is een groene oase waar iedereen welkom is om deel te nemen aan creatieve projecten en activiteiten. Met een focus op duurzame ontwikkeling, stimuleren ze een gezonde levensstijl en bieden kansen aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. In een buurt in Amsterdam die snel ontwikkeld, bieden zij ruimte voor bewoners en lokale ondernemers om deze plek mede vorm te geven. We kregen een rondleiding van initiatiefnemer Koos door het voedselbos, het park wat ze deels onderhouden, de nieuw aangelegde speeltuin. Ook maakten we zelf kruidenboter en warmden op bij het vuur. Kijk hier voor meer informatie: https://de-natuurkamer.nl/
Brabant – Copernikkel en Dorpscoöperatie Esbeek
Copernikkel is een actief en energiek bewonersbedrijf met wel 14 initiatieven die elkaar versterken en de buurt mooier maken. Het is een plek vol inspiratie, enthousiasme en warmte. Denk bij initiatieven van Copernikkel aan de fietswerkplaats, klussendienst, taallessen en wereldkeuken. 🚲 📚 Het bijzondere is dat al deze initiatieven via Copernikkel met elkaar verbonden zijn, maar op verschillende plekken in de wijk zitten. We kregen een uitgebreide rondleiding en overal was er een kartrekker van het betreffende initiatef om ons meer te vertellen. Bij Copernikkel gaat het echt om samen doen, zo ontstaat er vanzelf verbinding! Kijk voor meer informatie op https://www.copernikkel.nl/
Coöperatie Esbeek houdt zich bezig op diverse vlakken. Ze kochten o.a. het dorpscafé aan, realiseerden nieuwe starterswoningen en bouwden de leegstaande kerk om tot een moderne brede school. ⛪ Ook openden ze met succes een wandelmuseum. Deels gefinancierd uit subsidies, maar minstens zo belangrijk zijn de inkomsten van het bewonersbedrijf uit onder meer het dorpscafé. Nieuwe bewoners in het dorp worden zoveel mogelijk door bestuursleden van de coöperatie welkom geheten. Er is veel focus op het vergroten van de leefbaarheid in het dorp maar ook op het terugdringen van de vergrijzing in Esbeek! Kijk voor meer informatie op https://esbeek.eu/
Ruim twee jaar geleden voelde initiatiefneemster Mariëlla Vink zich geroepen om iets te doen aan de grootschalige dumpingen op het afvalpunt in haar buurt in Schiedam. En met succes! Lees in het document hieronder alles over de resultaten van haar initiatef, maar ook over haar aanpak, uitdagingen en het in beweging brengen van bewoners!
We zijn van start met de tweede editie van Banen voor je Buurt. Een meerdaags programma voor bewonersinitiatieven om betaalde banen te creëren voor de buurt. Het programma bestaat uit drie trainingsdagen en een pitchevent. Tijdens deze dagen leren de deelnemers alles over de inkomstenbronnen rondom werk en uitkering. Ze gaan aan de slag met een businessplan en halen ze nieuwe partijen bij hun initiatief. Ze gaan daadwerkelijk de eerste stappen zetten naar betaald werk. Het programma sluiten ze af met een pitch voor mogelijke samenwerkingspartners en financiers. We stellen de deelnemers graag aan je voor.
Stip Delfzijl (Delfzijl)
Deelnemers: Edo Ladage & Annet Klooster
Stip Delfzijl richt zich op het versterken van de gemeenschap en het helpen van mensen in de regio Delfzijl – Appingedam. Met dit trainingsprogramma wil Stip zich inzetten om meer werkgelegenheid creëren om mensen nog beter te kunnen ondersteunen. Daarnaast willen ze een afdeling oprichten die buurtbewoners betrekt bij projecten die een positieve impact hebben op de leefomgeving.
Grace en Dimitri zijn de drijvende krachten achter Wijk voor Elkaar in Deventer. Het doel van hun organisatie is om buurtrestaurants en vervoersdiensten op te zetten, waarbij bewoners werk kunnen vinden in de horeca en sociale dienstverlening. Door deze initiatieven dragen zij bij aan zowel werkgelegenheid als de sociale verbondenheid in de wijk.
Annelies en Anneke zijn verbonden aan Stichting de voorloper, een organisatie die zich onder andere richt op het creëren van deeltijdbanen in wonen-, welzijn- en zorgsector. Hun project helpt minimaal vijf mensen om werk te vinden, waar zij ouderen in de buurt van Oldeberkoop kunnen ondersteunen.
Jaap en Gea werken bij Het 8ste Werk in Kampen. Deze organisatie biedt verschillende soorten werk aan, van groenonderhoud tot catering. Hun doel is om werkgelegenheid te creëren voor mensen die moeilijk werk kunnen vinden en hen te betrekken bij projecten die bijdragen aan een duurzamere en socialere buurt.
Jolanda en Rianne vertegenwoordigen Stichting BuurtGroenBedrijf in Arnhem. Hun organisatie zet zich in voor het onderhoud en de vergroening van de wijk, waarbij bewoners actief betrokken worden. Het doel is om werk te creëren voor mensen die anderen begeleiden bij deze groenprojecten, waarmee ze zowel de werkgelegenheid als de leefomgeving verbeteren.
Marja en Diny werken bij Stichting De Holm in Den Andel. Deze vrijwilligersorganisatie wil betaalde werkplekken creëren voor bewoners door essentiële rollen binnen De Holm te bestendigen, zoals dorpsondersteuner en dorpsversterker, en andere belangrijke functies die het voortbestaan van De Holm ondersteunen. De functies worden vanuit De Holm geïnitieerd en zijn bedoeld om door en voor het dorp Den Andel ingezet te worden, zodat de hele gemeenschap hiervan profiteert en sterker wordt. Website: www.deholm.net
Wijkmakerij Dukenburg (Nijmegen)
Deelnemers: Carla Onderdelinden en Michaël Thunnissen
Carla en Michaël vertegenwoordigen Wijkmakerij Dukenburg in Nijmegen. Hun ambitie is om zoveel mogelijk werk in de wijk te houden, van klussen tot groenonderhoud en catering. Dit initiatief biedt werkgelegenheid aan mensen die zich willen inzetten voor hun buurt en zorgt ervoor dat buurtbewoners actief betrokken zijn bij het onderhouden van de leefomgeving.
Jorrit en Annemiek werken samen bij Reinforce. Hun ambitie is om in Utrecht een succesvol bewonersbedrijf op te zetten dat werk creëert in de bouw en renovatie van woningen. Dit geeft bewoners de kans om niet alleen betrokken te raken bij hun eigen woonomgeving, maar ook een relevante opleiding en waardevolle werkervaring op te doen in de bouwsector.
Coöperatie Eva U.A. (Den Haag)
Deelnemers: Esther Langen en Nurmira
Esther en Nurmira werken aan Coöperatie Eva U.A. in Den Haag. Het restaurant van de coöperatie heeft twee locaties en biedt werk aan acht tot twaalf personen. Met dit project bieden zij werkgelegenheid in de horeca aan mensen uit de buurt, en creëren ze een ontmoetingsplek voor de gemeenschap.
Social Enterprise NL en LSA Bewoners presenteren de Monitor Bewonersbedrijven 2024, die trends inzichtelijk maakt binnen de beweging van bewonersbedrijven – lokale ondernemingen opgericht door bewoners om hun buurt te versterken.
Het onderzoek onder 86 bewonersbedrijven uit alle 12 provincies laat zien dat bewonersbedrijven aan het bestendigen zijn als onmisbare bron van maatschappelijke impact in lokale gemeenschappen, ondanks dat het een jonge beweging betreft.
“Ondernemerschap is een effectieve aanpak om de leefbaarheid in buurten te verhogen en de kloof tussen arm en rijk te dichten. De regels rond winst zetten de stabiliteit van bewonersbedrijven echter onder druk. Gemeenten zouden daar coulanter naar kunnen kijken,” aldus Stefan Panhuijssen, Social Enterprise NL.
Een aantal belangrijkste inzichten uit het onderzoek:
Meer maatschappelijke thema’s: Door integraliteit van problematiek, maatschappelijke ontwikkelingen, aanpassingsvermogen van bewonersbedrijven en toenemend vertrouwen bij zowel bewoners als externe partijen, focussen bewonersbedrijven zich door de tijd heen op een toenemend aantal verschillende thema’s.
Samenwerking met gemeenten: Bewonersbedrijven roepen op tot gelijkwaardige en structurele partnerschappen met gemeenten om hun impact te waarborgen en te vergroten.
Financieel gezond: Bijna de helft van de bewonersbedrijven genereert meer dan €100.000 omzet en het aantal winstgevende bewonersbedrijven is met 10% gestegen ten opzichte van 2021.
Stijgende werkgelegenheid: Het gemiddeld aantal betaalde FTE is toegenomen met 0,7. In 60% van de bedrijven zijn betaalde krachten actief.
Succesvollere financiering: Het aandeel bewonersbedrijven dat subsidies heeft verkregen is met 7% gestegen, terwijl het aantal afwijzingen met 4% is gedaald. Daarnaast waren alle fondsaanvragen in 2024 succesvol, tegenover 9% afwijzingen in 2021.
Belang van vastgoed: Bijna de helft van de bewonersbedrijven genereert inkomsten uit verhuur, wat vastgoed nog altijd belangrijk maakt voor hun financiële stabiliteit.
Benieuwd naar meer? Ontdek alle inzichten in de publicatie en deel deze met je netwerk. Samen versterken we bewonersbedrijven en buurten door heel Nederland!
Vragen of opmerkingen die je met ons wilt delen over de publicatie? We horen het graag! Mail deze naar info@lsabewoners.nl
Het zit erop; ruim 6 maanden lang hield bewonersbedrijf Thuis Wageningen zich bezig met een impactmeting. Samen met Impact House – Grant Thornton onderzocht het bewonerscollectief, dat zich richt op ontmoeting en sociale innovatie, welke impact het creëert en op welke manier. Na een lang proces, waarin onder meer een verandertheorie werd opgesteld, is de meting met een evaluatiegesprek afgerond. Wat zijn de belangrijkste lessen die het collectief heeft geleerd en hoe brengt de groep deze in de praktijk? We vroegen het Jesper Broekhof, impactstrateeg bij Thuis Wageningen.
‘Ontmoeting’, ‘sociale innovatie’ en ‘lokale transitiekracht’. Het zijn enkele begrippen die je tegenkomt op de website van Thuis Wageningen. Maar wat betekenen deze begrippen echt en hoe zorgen ze voor verandering? Om dit uit te zoeken liet Thuis Wageningen een impactmeting uitvoeren. In een paar stappen maakte het bewonersbedrijf hun impact zichtbaar. Toegegeven, het was niet altijd even gemakkelijk, maar het collectief kijkt terug op een waardevol proces. ‘Vooral het begin was heel intensief’, vertelt Jesper. ‘Het maken van een verandertheorie is een pittige klus die je diep laat nadenken. We zijn blij met de externe hulp van Impact House. We hebben nu een waardevol document waar we steeds op terug kunnen vallen.’ Simone de Wit, manager impact bij Impact House – Grant Thornton, beaamt dat het af en toe lastig was. ‘We zijn er gedurende het proces achter gekomen dat een uitgebreide verandertheorie niet voor elk collectief is weggelegd. Voor kleinschalige initiatieven is een effectenkaart bijvoorbeeld een betere tool. Uiteindelijk heeft het voor Thuis Wageningen zijn vruchten afgeworpen, maar voor elk initiatief is er een passende methodiek.’
De juiste taal spreken
Met een laatste uitgebreide evaluatiesessie is de impactmeting afgerond. De grootste les? Meer zichtbaar zijn. ‘We hebben onze missie nu heel helder en het is duidelijk geworden dat we hele gave dingen doen, maar dat mogen we meer laten zien’, legt Jesper uit. ‘Het komende half jaar gaan we dan ook keihard aan onze zichtbaarheid werken. Dankzij onze verandertheorie kunnen we dat nu heel gericht doen.’ Uit de meting bleek dat het lastig is om iedereen in Wageningen te kunnen bereiken. Met nieuwe communicatiemiddelen, waarin de taal van de doelgroep wordt gesproken, wil het bewonersbedrijf daar verandering in brengen. ‘Buiten onze stadskamer staat een bord met onze activiteiten. Dit bord sluit niet helemaal aan op de behoeften van onze bezoekers. Er zijn nu plannen voor een nieuw bord. De B1-versie van onze verandertheorie zal de basis zijn van dat bord. Zo ziet iedereen direct waar Thuis voor staat.’
Bijeffecten van een impactmeting
Een impactonderzoek maakt de impact van een initiatief zichtbaar. Het is dé manier om richting te geven aan je collectief. Voor Thuis Wageningen was ‘leren’ dan ook het grootste doel van de meting. Een versimpelde versie van de verandertheorie hangt inmiddels in het pand, zodat zittende én nieuwe medewerkers direct zien wat de kern van Thuis Wageningen is. En hoewel het collectief die kern nog nooit zo duidelijk heeft gehad, hebben de resultaten meer opgeleverd dan alleen dat duwtje in de goede richting. Jesper: ‘Vorige week zat ik met een impactinvesteerder om de tafel om alternatieve geldstromen te bespreken. Het gaf enorm veel zelfvertrouwen om onze uitgebreide verandertheorie te kunnen laten zien. Het laat de volwassenheid van onze organisatie zien en daar ben ik best trots op. Ook bij het aanvragen van subsidies helpt onze verandertheorie enorm.’
Denken vanuit verandering
Ook Simone is trots op wat Thuis Wageningen nu al heeft bereikt. ‘Het is heel mooi om te zien dat de verandertheorie niet ergens in de onderste la verdwijnt, maar dat Thuis Wageningen er echt iets mee gaat doen. Zelf ben ik ook voorstander van ‘leren’ als doel. Waarom meet je? Om te leren en om te kijken hoe je het beter kan doen. De verantwoording naar stakeholders komt dan vanzelf wel. Ik zou het bovendien mooi vinden als initiatieven in deze sector meer gaan denken vanuit verandering en impact, in plaats van vanuit activiteiten. En daar kan Thuis Wageningen een grote inspiratiebron zijn.’ Jesper: ‘Mensen zijn op zoek naar handvatten die minder van geld afhangen, maar meer van impact. Om systeemverandering te realiseren, moet je dezelfde taal spreken en dat kan aan de hand van impactmeten. We zouden daarin heel graag onze lessen willen delen. Via workshops of op congressen, bijvoorbeeld. Voor nu zou ik tegen andere initiatieven willen zeggen: begin gewoon, ga het gesprek aan met partijen zoals LSA Bewoners of Social Enterprise NL. Het levert veel op: duidelijkheid, sturing en motivatie. En wil je zien hoe het er in de praktijk aan toe gaat? De koffie staat klaar.’
De afgelopen maanden volgden we de stappen die Thuis Wageningen nam om de impact van hun organisatie te meten. Wil je ook beginnen met een impactonderzoek? Simone de Wit, manager impact bij Impact House – Grant Thornton, legt uit waar je op moet letten:
Verandertheorie ontwikkelen: ‘Leg je impactclaim niet te hoog en focus op één of twee doelgroepen. Dit houdt je onderzoek laagdrempelig. Ben je een startend of klein initiatief? Misschien is een effectenkaart een betere tool.’
Meetontwerp maken: ‘Denk goed na over het doel van je meting. Dit bepaalt voor een groot deel hoe je gaat meten. Hoe groter de scope, hoe complexer de meting.’
Dataverzameling, analyse en sense making: ‘De kenmerken van je programma en doelgroep zijn belangrijke uitgangspunten bij dataverzameling. Bekijk wat haalbaar is en in hoeverre je doelgroep in staat is om te reflecteren op verandering. Gebruik natuurlijke contactmomenten om ‘meetmoeheid’ te voorkomen. Afhankelijk van je eigen capaciteit en je onderzoek kun je bepalen of je het verzamelen van data zelf kunt doen of beter kunt uitbesteden.’
“Ergens in Nederland, in een verre uithoek, diep in het Noorden ligt nog een kleine stad die weerstand biedt: Groningen. Stadjers noemen ze zichzelf en het is een eigengereid volkje.”
Op 9 november gaan we op 9 verschillende plekken in Nederland langs inspirerende bewonersbedrijven. TuinindeStad is een van de initiatieven waar we langs gaan op de tour in Groningen. Initiatiefnemer Frans Kerver klom onlangs in de pen om hun verhaal nog eens goed op te schrijven. De doorzetters van dit initiatief zijn ooit gewoon zelf begonnen en kregen veel voor mekaar, waardoor het stadhuis dacht “misschien moeten we es langs en informeren, hoe ze dat flikken (zonder onze subsidie).”
Op dit groene stukje in het Westerpark komen veel Groningers met een afstand tot de arbeidsmarkt. De filosofie van Frans: “misschien kunnen mensen veel meer dan ze zelf denken, maar dan moet je ze dat wel vertellen. Ziek, zwak, misselijk; ook dan kun je je steentje bijdragen.” Dat werd niet meteen begrepen, maar inmiddels is het concept bewezen en “besloot de burgemeester dat er komende jaren fors zou worden geïnvesteerd in het Westpark.”
Ze blijven er op los filosoferen “daar op die vermadelijke TuinindeStad” en weten zich altijd op een creatieve en ondernemende manier staande te houden en door te ontwikkelen. Wil jij ervaren hoe het is om te filosoferen en ondernemen in het Westerpark? Meld je dan snel aan voor de bustour in Groningen om deze bijzondere plek met je eigen ogen te zien!
Het volledige verhaal van Frans kan je hier lezen.
En hier kun je je aanmelden om mee te gaan met de bustour door Groningen, die onder andere naar Tuin in de Stad gaat!
Een verandertheorie opstellen, een meetontwerp maken; de afgelopen maanden heeft bewonersbedrijf Thuis Wageningen niet stilgezeten. Samen met Impact House – Grant Thornton maakt het collectief hun maatschappelijke impact zichtbaar aan de hand van een impactmeting. Om te begrijpen hoe zo’n meting werkt, volgen we de stappen van Thuis Wageningen in een serie artikelen. Inmiddels is het bewonersbedrijf aangekomen in de laatste fase van de meting: het verzamelen van data en het interpreteren ervan tijdens een sense making-sessie.
Wie impact wil meten, start vaak bij het verzamelen van data bij de doelgroep bij wie een verandering verwacht wordt. Hoewel dit voor veel organisaties een tijdrovende klus lijkt, hoeft dit niet altijd zo te zijn. Wanneer je dicht bij jezelf blijft en het niet onnodig groot maakt, kan dit zelfs een eenvoudige stap in het proces zijn, merkte Jesper, impactstrateeg bij Thuis Wageningen. Naast een impact scorecard, verzamelde hij data aan de hand van interviews. ‘Waar het opstellen van onze verandertheorie best intensief was, voelde deze stap juist heel vertrouwt’, vertelt hij. ‘Het doel van onze meting is leren, waardoor we voor een kleine ‘scope’ konden kiezen van een activiteit die we al heel lang doen. Niet alleen waren hierdoor veel meetgegevens al voorhanden, het was ook vrij eenvoudig om mensen te benaderen.’
Belangrijke uitgangspunten bij dataverzameling
Simone de Wit van Impact House beaamt dat het formuleren van een meetdoel essentieel is bij het verzamelen van data, maar geeft ook aan dat de kenmerken van het programma en doelgroep belangrijke uitgangspunten zijn. ‘Niet bij elke organisatie is het afnemen van diepte-interviews de juiste methode. Ga na hoe haalbaar het is om mensen te bevragen en in hoeverre je doelgroep in staat is om te reflecteren op verandering.’ Daarnaast is het volgens de impactmanager belangrijk dat meetmoeheid bij de doelgroep voorkomen wordt. ‘Houd je meting laagdrempelig en leuk. Benut bijvoorbeeld natuurlijke contactmomenten voor het ophalen van informatie, of ontwikkel een spel waarmee je de informatie bij de doelgroep op een creatieve manier ophaalt.’
Maar hoe bepaal je wanneer je voldoende mensen hebt geïnterviewd? Simone: ‘Vul de steekproefcalculator in, maar verkijk je niet te veel op je respondentaantal. Ook met een paar gesprekken, kun je waardevolle inzichten opdoen over hoe verandering tot stand komt en wat wel of niet werkt, om vervolgens bij te sturen voor meer impact. Het belangrijkste is om in je impactrapportage transparant te zijn over je onderzoeksmethodiek en de beperkingen ervan én wat dit betekent voor de stevigheid van je conclusies.’
Sense making-sessie
Het verzamelen van data is één, maar het analyseren en interpreteren ervan zijn andere aspecten. Want, hoe structureer je alle verworven informatie en hoe geef je er betekenis aan? Om Thuis Wageningen op weg te helpen organiseerde Impact House een sense making-sessie, een bijeenkomst waar je met elkaar kunt reflecteren op de onderzoeksresultaten. Waardevol en onmisbaar, vindt Jesper. ‘We waren al bekend met kwantitatief meten, maar bij interviews vergaar je veel meer data. Deze informatie deelde Impact House in een geclusterde vorm. Onze verandertheorie vormde daarbij de kapstok. Bijvoorbeeld: waar maken we al impact en waar kunnen we nog niets over zeggen? Dat hielp enorm. Daarnaast werden er tips uitgedeeld en was er ruimte om vragen te stellen. Iedereen interpreteert data op een eigen manier, vanuit zijn of haar eigen expertise. Het is heel fijn om daarover te kunnen sparren tijdens de sessie.’
Eyeopener door kwalitatief meten
Kwalitatief meten vanuit een gevalideerde verandertheorie is nieuw voor Thuis. De methodiek bracht dan ook veel nieuwe inzichten met zich mee. Jesper: ‘We kwamen erachter dat vooral onze locatie wordt gewaardeerd door de doelgroep en dat we de juiste linkjes kunnen leggen door onze kennis en ons netwerk te delen’ Hiermee leveren we een belangrijke bijdrage aan het opstarten van bewonersinitiatieven. Anderzijds gaf de doelgroep aan meer potentie te zien in de samenwerking bij de doorontwikkeling van hun idee. Deze eyeopeners hadden we nooit gehad als we onze effecten alleen kwantitatief hadden gemaakt.’
Zelf meten of uitbesteden?
Wil je als initiatief zelf data ophalen bij je doelgroep zonder de hulp van een externe partij, neem dan je eigen capaciteit als uitgangspunt. ‘Afhankelijk daarvan én van je onderzoek besluit je om het verzamelen wel of niet uit te besteden’, legt Simone uit. ‘Het voordeel van zelf meten is dat je gericht kunt leren en impactmeten onderdeel kunt maken van je dagelijkse werkpraktijk. Wil je iets bewijzen of een grote leervraag onderzoeken, dan kan het fijn zijn om het uit te besteden.’ Thuis Wageningen ziet, ondanks hun meetdoel, de waarde van een externe partij zoals Impact House. ‘Een expert kan de juiste manier van impactmeten koppelen aan het initiatief. We hadden dit nooit zelf kunnen en willen doen. Niet op deze manier.’
Wil je weten wat een impactmeting voor jouw bewonersinitiatief kan betekenen of heb je andere vragen over dit onderwerp? Neem dan contact op met Marieke via marieke.boeije@lsabewoners.nl
Op 12 juni waren we te gast in het Huis van Actief Burgerschap in Utrecht, een plek waar buurtbewoners samenkomen om te werken, ideeën uit te wisselen en te creëren. Teun Gautier, betrokken bij het Huis, beschrijft het als een clubhuis dat fungeert als centrale ontmoetingsplek voor gemeenschappen uit het hele land.
Teun benadrukt het belang van dromen, doelen en verlangens, en nodigt de aanwezigen uit om in gesprek te gaan en van elkaar te leren. Bewonersbedrijven beschikken over financiële zelfstandigheid en hebben een significante lokale impact. In zijn boek “Een wereld van gemeenschappen”, geschreven samen met Floor Ziegler, legt Teun uit dat een buurtbedrijf drie essentiële elementen nodig heeft: een thema, sleutelfiguren in de wijk en een fysieke locatie. Hij stelt dat de gemeenschap weer aan zet is en het stokje over moet nemen van de publieke en private sector.
Want in heel Nederland ontstaan actieve gemeenschappen waarin ondernemende bewoners samenwerken om lokale oplossingen te bieden voor maatschappelijke vraagstukken. Initiatiefnemers van drie initiatieven deelden hun ervaringen met het ondernemen met en voor de gemeenschap: Warm Heeg, Zandbewoners en Nude Toekomst. Deze projecten tonen hoe lokale betrokkenheid kan bijdragen aan het oplossen van grote problemen.
Sybrand de Vries van Warm Heeg, een energiecoöperatie in Friesland, vertelde over hun project dat thermische energie uit het aangrenzende meer haalt. Dit initiatief floreert dankzij de steun en inspraak van de dorpsbewoners. In de sessie van Warm Heeg komt een goed gesprek op gang met het publiek. Er wordt gesproken over hoeveel je als buurtinitiatief beloond moet worden, wat krijg je terug voor de bijdrage die je levert? En wat is de waarde die je creëert?
Bij bewonersbedrijf NuDe Toekomst draait het om kruisbestuiving, ontmoeting en ondernemerschap. Ooit begon het initiatief met een éénjarige participatiesubsidie, waaruit vervolgens een buurtklusbedrijf, een ontmoetingsplek, verschillende cateringinitiatieven en een bedrijfje dat de groenvoorziening in de buurt verzorgt zijn ontstaan. En er ontstaan doorlopend andere initiatieven die onder de paraplu van NuDe Toekomst, met zeer betrokken ondernemerschap van Jolanda van der Meijde, ruimte krijgen om zich te ontwikkelen.
Zandbewoners, een actieve gemeenschap in Den Bosch, bevordert sociale cohesie en buurtontwikkeling door activiteiten zoals buurttuinen en evenementen. Dankzij een succesvolle Right to Challenge in 2023, ontving de vereniging 120.000 euro subsidie voor bewonersparticipatie bij grootschalige veranderingen in de buurt, en is voor de gemeente een aanspreekpunt naar de buurt toe. Hiermee zorgt Zandbewoners voor een levendige en zeer betrokken buurt!
Zet dit jou aan het denken en ben je benieuwd naar meer inspiratie of soortgelijke evenementen? Neem dan een kijkje in onze agenda en wellicht zien we jou binnenkort!
In Leeuwarden is Wijkvereniging en -bedrijf Bilgaard inmiddels uitgegroeid tot een waar begrip. De wijk Bilgaard kan met zo’n 100 verschillende nationaliteiten zeker worden beschreven als een multiculturele smeltkroes. Wijkvereniging Bilgaard geldt hier als ontmoetingsplek voor álle wijkbewoners en maakt enorme impact door met de uiteenlopende activiteiten en cursussen wel duizend bezoekers per week aan te trekken ondersteund door wel 135 vrijwilligers.
Waar Wijkvereniging Bilgaard in 1976 kleinschalig begon als ontmoetingsplek is het initiatief inmiddels uitgegroeid tot een grote beweging die niet alleen de sociale verbinding stimuleert, maar ook waakt over het welzijn van de wijkbewoners. Een project wat hier enorm aan bijdraagt is het GezinsLab in Leeuwarden Oost. Hier staat namelijk altijd een team van hulpverleners, vrijwilligers en ervaringsdeskundigen klaar om mensen die ergens mee zitten op een laagdrempelige en spelende wijze hiermee te helpen. Lab Noord is een ander project dat het GezinsLab perfect aanvult. Hier wordt namelijk constant gezocht naar de meest doeltreffende manier om vindplaatsen, oftewel activiteiten waar gezinnen in contact kunnen komen met de organisatie, te creëren.
Gezondheid is volgens het GezinsLab cruciaal voor het welzijn van de wijk. Stichting De Friesland deelt deze visie en steunt daarom het GezinsLab. Dankzij de deelname van Stichting De Friesland aan het Gezinslab, kan dbieb cursussen aanbieden op het gebied van bijvoorbeeld een gezond levenspatroon en gezonde voeding.
Nu is het zo dat de impact van Wijkvereniging Bilgaard weer naar een volgend niveau zal gaan. Dat volgende niveau houdt in dat er meer gebruik gemaakt wordt van de gemeenschap/sociale basis door de structuur en werkwijze te versterken. Door het feit dat FNO samen met Gemeente Leeuwarden, NHL, RUG/Campus Fryslân en Amaryllis tot 2030 ruim 1,5 miljoen euro zullen investeren in het GezinsLab zal er meer ruimte komen voor maatwerk binnen het GezinsLab. Dit zorgt er volgens Dick Bootsma van wijkvereniging Bilgaard voor dat de sociale basis sterker wordt door een verbeterde aanpak met de inzet van beroepskrachten waar nodig.
