Auteur: OndernemenBuurt

In het hart van de bruisende stad Groningen ligt een unieke plek waar gezondheid niet alleen een doel op zich is, maar ook een middel tot verbinding en ontwikkeling. SportCentrum Noord, onder leiding van initiatiefneemster Agnes Groen, is veel meer dan alleen een sportfaciliteit. Het is een thuis voor een diverse groep sportaanbieders én buurtbewoners, waar gezamenlijk wordt gewerkt aan een betere gemeenschap.

Duurzame werkgelegenheid en sociale inclusie

SportCentrum Noord legt veel focus op duurzame werkgelegenheid en sociale inclusie. Veel mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt vinden hier een waardevolle plek om te kunnen groeien. In een tijd waarin de arbeidsmarkt krap is, groeit de vraag naar initiatieven die deze groep ondersteunen. De huidige aanpak voor werkgelegenheid werkt niet voor alle bewoners. Agnes stelt dat “als deze mensen de komende jaren meer moeten gaan werken, dan moeten we ook nieuwe vormen van werk zoeken die aansluiten bij de behoefte en talenten van de mensen.”

Voor SportCentrum Noord ligt de oplossing bij het creëren van een veilige omgeving waarin mensen op hun eigen manier kunnen groeien, zonder in een keurslijf te worden gedwongen. “Mensen kunnen hier in eerste instantie laagdrempelig binnenkomen om te sporten. We leggen niet de focus op een ‘probleem’, waar direct aan moet worden gewerkt. Dat is waarom mensen zo graag bij ons komen.”

Samenwerken en toekomstbestendigheid

Ondanks de vele successen en positieve impact, staat SportCentrum Noord voor uitdagingen. Het vertrouwen van de gemeente in nieuwe organisatie is vaak lastig , wat ook voor hen zorgt voor onzekerheid over de toekomst. Daarnaast wordt de samenwerking bemoeilijkt doordat opdrachten en aanbestedingen vaak naar gevestigde organisaties gaan. De samenwerking met welzijnsorganisaties verloopt soms stroef, omdat ze niet precies passen binnen de bestaande denk- en werkwijze. Omdat ze zo laagdrempelig zijn worden complexere gevallen soms naar hen doorverwezen, maar hier kunnen ze eigenlijk geen zorg voor bieden zonder intensieve begeleiding. Het blijft dus zoeken naar een samenwerking die werkt voor iedereen, maar op ondernemend vlak valt er niks aan te merken. De ondernemersgeest geeft hen hoop voor duurzaamheid in de toekomst. Ze zullen altijd nieuwe kansen benutten om het initiatief in leven te houden.

Dromen voor de toekomst

Ondanks de uitdagingen, blijft SportCentrum Noord dromen van een geïntegreerde aanpak. Idealiter is er meer samenwerking tussen bewonersbedrijven onderdeel moeten zijn van een grotere coöperatie, waarbij infrastructuur wordt gedeeld en impact wordt vergroot. “Misschien moeten we wel gezamenlijk in een coöperatie. Samen sta je sterker.”

Maar ook het vergroten van de betrokkenheid van bewoners bij het sociaal beleid is iets waarvoor ze zich meer voor willen inzetten. Meer uitwisseling tussen bewoners en beleidsmakers kan helpen om de dienstverlening beter af te stemmen op de behoeften van de gemeenschap. Door bewoners te mobiliseren ontstaat er een krachtige stem die kan bijdragen aan een effectiever beleid.

Inspiratie

SportCentrum Noord blijft een lichtend voorbeeld van hoe gezondheid, werkgelegenheid en sociale inclusie hand in hand kunnen gaan. Met een vastberadenheid om uitdagingen aan te gaan en een visie voor een inclusieve toekomst, blijft deze plek een bron van inspiratie en hoop voor de hele gemeenschap.

Zelf ondernemen met jouw buurt? Kijk eens bij ons aanbod aan trainingen en bijeenkomsten, we helpen je graag verder!

Ondernemende bewoners uit Twente kwamen vorige week samen om aan de slag te gaan met hun initiatieven tijdens de training ‘start met ondernemen met jouw buurt’. Het warme welkom bij HulpDieHelpt, die hun ruimte beschikbaar stelde, zette meteen een positieve toon voor de bijeenkomst. Onder begeleiding van Micha van de Water gingen de deelnemers aan de slag met de uitdagingen van hun initiatief.

Samen liep men door het Social Business Model Canvas, met nadruk op het belang van het ‘waarom’ van je initiatief. Als je dat goed hebt staan is je basis in orde en ben je klaar om de volgende stappen te zetten. Ook bij de samenwerking met bijvoorbeeld gemeenten of je communicatie speelt dit een belangrijke rol, zoals ook benadrukt door een deelnemer: “Als wij onze ‘waarom’ beter hebben staan, weet ik zeker dat we beter onze doelgroep kunnen bereiken.”

Met een mooie diversiteit aan initiatieven was er inspiratie in overvloed. Van bewoners die een ontmoetingsplek creëren in een plaatselijk kerkgebouw tot een initiatief die activiteiten organiseren voor minder valide bewoners vanuit ervaringsdeskundigheid. Aan motivatie om van elkaar te leren was geen gebrek: “er werden veel ideeën uitgewisseld en onderlinge contacten gelegd om later, gebruik te kunnen blijven maken van elkaars kennis en kunde.”

Micha deelt nog een tip over het denken als ‘crowdfunder’: “Denk na over wat je vraag achter het geld en mensen die je nodig hebt is”. Wat je nodig hebt zijn vaak bijvoorbeeld vaardigheden, materialen of catering waarvan je vast iets in je netwerk kunt vinden. Want wie wil er nu niet bijdragen aan dat iedereen mee kan doen?!

Na afloop gingen de deelnemers geïnspireerd en tevreden naar huis, waarbij veel ideeën werden uitgewisseld en onderlinge contacten werden gelegd om gebruik te kunnen blijven maken van elkaars kennis en kunde in de toekomst.

Wil jij ook deelnemen aan deze inspirerende training? Op 5 maart organiseren we een startersbijeenkomst in Limburg. Meld je hier aan!

Of het nu gaat om het bevorderen van de energietransitie, het bestrijden van eenzaamheid of het stimuleren van veiligheid, als bewonersinitiatief zet je je met hart en ziel in voor je gemeenschap. Maar hoe weet je of datgene wat je doet ook echt bijdraagt aan wat je wilt bereiken? Met een impactonderzoek maak je de impact van jouw initiatief zichtbaar. En dat is niet alleen interessant voor stakeholders. Het is ook dé manier om richting te geven aan je collectief. Voor bewonersbedrijf Thuis Wageningen reden genoeg om een impactmeting uit te voeren.

Je doet mooie dingen in je buurt of wijk en wilt dat laten zien. Aan financiers, overheden en andere betrokken. Maar hoe weet je of je ook daadwerkelijk iets teweegbrengt? Of datgene wat je investeert ook iets oplevert? Oftewel, hoe weet je of je impact maakt? Door je impact te meten, maak je inzichtelijk welke maatschappelijke verandering je realiseert en leer je wat wel en niet werkt. Thuis Wageningen, een bewonersbedrijf dat zich bezighoudt met sociale innovatie, laat momenteel een meting uitvoeren door Impact House. Hiermee willen ze onderzoeken welke effectieve elementen ze nu al toepassen, zodat ze richting kunnen geven aan hun vervolgstappen. 

Aannames

Het onderzoek van Thuis Wageningen is gestart met een verandertheorie (Theory of Change). ‘Dat is een hypothese van hoe jij denkt dat verandering werkt’, legt Simone de Wit, manager impact bij Impact House, uit. ‘Je maakt inzichtelijk hoe jouw activiteiten leiden tot de verandering die je voor ogen hebt.’ Het bepalen van je doelgroep is hierbij belangrijk. ‘In een organisatie zijn er onbewust aannames over verandering. De theorie die jij hebt over verandering, check (valideer) je bij je doelgroep. Pas als je dat in kaart hebt gebracht, kun je bepalen met welke methode je de impact van je collectief gaat meten.’   

Redenen om impact te meten

Data, rapportages, cijfers… voor veel initiatieven is het meten van impact niet het meest aantrekkelijke onderwerp. Vaak is een dergelijk onderzoek een ‘moetje’ omdat belanghebbenden en subsidieverstrekkers erom vragen. Toch gaat het niet alleen om het inzichtelijk maken van je rendement. Het kan ook een goede motivator zijn voor je collectief en sturing geven.

Impact geeft richting

Niets zo motiverend als een doel dat behaald is, toch? Hoe mooi is het om te weten dat je écht een verschil maakt in de samenleving. Wanneer duidelijk wordt dat je met je initiatief ook echt iets bijdraagt aan de gemeenschap, zal dat bevorderlijk zijn voor de motivatie van jou en je collega’s.

Impact geeft sturing

Een bewonersinitiatief is een collectief, waar meerdere mensen aan één doel werken. Weet je zeker dat alle neuzen dezelfde kant opstaan? Waar sta je momenteel en waar wil je naartoe? In het proces van een impactmeting wordt de focus duidelijk en kun je richting geven aan je strategie.

Laagdrempelig meten

De verandertheorie van Thuis Wageningen is, door de verschillende doelgroepen, vrij complex. Toch hoeft een impactonderzoek niet altijd groots en ingewikkeld te zijn. Simone: ‘Mijn ervaring is dat elke organisatie, hoe klein ook, aan de slag kan met een meting. Voor inloophuizen is er bijvoorbeeld de impacttoolkit van Fonds Franciscus. Maar ook voor andere initiatieven zijn er laagdrempelige manieren om impact te meten. Impactmeten gaat ook om de gesprekken die je sowieso al hebt met bewoners en vrijwilligers. Vaak heb je meer impactinformatie dan je denkt. De kunst is om deze op zo’n manier te verzamelen, dat je er waardevolle lessen uit kunt trekken.’ Lees het impactrapport inloophuizen hier https://www.kansfonds.nl/wp-content/uploads/2022/07/De-impact-van-inloophuizen.pdf

De komende tijd volgen we de impactmeting bij Thuis Wageningen van dichtbij. Omdat we willen begrijpen hoe zo’n meting precies werkt, hoe de uitkomsten eruit zien maar vooral ook wat er te leren valt tijdens het proces. Wil je zelf stappen zetten op het gebied van impactmeting en kan je hulp gebruiken? Of heb je andere vragen? Neem gerust contact op met Marieke via marieke.boeije@lsabewoners.nl!

Op bezoek in de Korrewegwijk en De Hoogte in Groningen ontmoeten we Jenny van GoeieBuurt. We spreken af in het Floreshuis en gaan er eens goed voor zitten met een kop koffie. Jenny is een van de zogenaamde ‘lopers’ van U & de Buurt, onderdeel van GoeieBuurt. Zij gaat actief met buurtbewoners in gesprek over hoe ze samen de buurt nog mooier, leuker en aantrekkelijker te maken. Met veel enthousiasme verteld over haar werk en de impact die GoeieBuurt maakt in de buurt.

Elke straat krijgt dezelfde aandacht

GoeieBuurt is een coöperatie die ontstaan is uit een bevlogen groep bewoners. Het is opgezet om de talenten uit de buurt te ontdekken en te benutten. Op die manier worden bewoners meer zelfstandig om hun eigen omgeving vorm te geven. Zij willen mee kunnen beslissen over de buurt. Verborgen talenten van bewoners zijn energiebronnen waarmee de buurt kan worden ontwikkeld. Zowel op het gebied van werk, inkomen, groen, openbare ruimte en leefomgeving. Ze richten zich op het organiseren en ondersteunen van activiteiten, opzetten van projecten voor bewoners, het verbinden van buren en het creëren van een gemeenschap.

Als ‘loper’ gaat Jenny straat voor straat af om aan te bellen bij bewoners en erachter te komen hoe men het leven in de buurt ervaart en welke verborgen talenten er schuilen achter de voordeur. Door met veel bewoners in gesprek te gaan komt ze er achter wat er speelt in de buurt en hoe ze verbindingen kan leggen tussen bewoners, wijkorganisaties en de gemeente. Per straat doorloopt ze een traject van individuele gesprekken tot een feestelijke afsluiting met de hele straat. Zo krijgt elke straat evenveel aandacht en wordt er geen onderscheid gemaakt in welke bewoner ondersteuning nodig heeft of kan bijdragen aan de buurt.

Bewoners gaan zelf aan de slag

Als bewoner werkt Jenny met hart en ziel vanuit GoeieBuurt, om een positieve impact te maken op de buurt. Ze geeft daarbij gelijk aan dat er ook echt noodzaak is om dit soort werk in de buurt te doen. “Mensen spreken elkaar veel minder op straat dan vroeger. In deze buurten zijn er serieuze problemen op het gebied van overlast en eenzaamheid. De straten hier krijgen al veel lang te weinig aandacht, dus daar gaan wij nu mee aan de slag.”

Wat GoeieBuurt doet lijkt natuurlijk erg op wat het sociale werk ook doet in de buurten, maar toch is er een duidelijk bestaansrecht voor de organisatie. Met name de onverdeelde aandacht die de ‘lopers’ geven aan alle bewoners en de daarmee opstapelende kennis maakt GoeieBuurt tot een belangrijk onderdeel van de gemeenschapsopbouw in deze buurten. “Wijkorganisaties en de gemeente gaan wel met mensen in gesprek, maar door de regeldruk en de manier waarop het systeem is ingericht kunnen zij niet zo snel de diepte in. Daarnaast wordt er vooral gefocust op bewoners met problemen en hoe die op te lossen, in plaats van te kijken naar de talenten van bewoners en hoe zij elkaar kunnen helpen. Als problemen vanuit de gemeenschap worden opgepakt komen er duurzame oplossingen die instanties vaak niet kunnen bieden.”

Ondernemende verbinder

Jenny’s mateloze inzet en creatieve manieren om bewoners tot actie te brengen, maakt dat er al heel veel bewoners met elkaar zijn verbonden en samen een bijdrage hebben geleverd aan hun eigen straat.  Jenny verteld dat “het opvalt dat er in een straat een visuele scheiding is tussen koop- en huurhuizen, omdat huurders hun voortuin niet zelf mogen beheren. Terwijl er in het “koopgedeelte” mooie rozen bloeien, staat er meestal een lelijke haag in de voortuintjes van de huurders. Dit pakken de huurders samen met GoeieBuurt op door zelf ook aan de slag te gaan met de eigen voortuintjes. Zo krijgen zij net zulke mooie en bloeiende voortuintjes. De huurders hebben op die manier een gezamenlijk project wat hen samenbrengt en daarnaast ook op de hele straat invloed heeft. 

Naast haar inzet bij GoeieBuurt is Jenny op eigen initiatief ook bezig met andere projecten die de leefbaarheid van de buurt verbeteren. Zo is ze gestart met een video project voor jongeren, waarbij jonge buurtbewoners hun buurt in beeld brengen en nadenken over hoe ze de buurt mooier kunnen maken. Er is veel overlast van jongeren in de buurt, dus wil ze graag ontdekken hoe jongeren zelf tegen hun buurt aankijken. Jongeren worden zonder te oordelen betrokken bij het mooier maken van de buurt. Iets wat, als je er over nadenkt, toch het beste kan worden georganiseerd door een bewoner zelf. Want hoe kan je anders gelijkwaardig het gesprek aangaan?

Waardering voor ondernemende bewoners

Zo zie je maar dat die ondernemende bewoners niet stil kunnen zitten en overal kansen zien om de buurt een stukje beter te maken. Zonder hen zouden deze bijzondere projecten nooit van de grond komen. De uitdaging blijft om al die ideeën goed te laten landen. Daar zijn wij van Ondernemen met je Buurt natuurlijk voor en we blijven graag in gesprek met mensen zoals Jenny, om die ideeën verder te brengen!

Jaap en Gea vroegen zich na hun 50^{e af} hoe ze de rest van hun leven zouden willen leven. Kunnen we iets voor de buurt doen? Ze zijn begonnen met het openstellen van hun huis voor buurtbewoners door middel van een laagdrempelige aanschuifmaaltijd.  

Dat was succesvol, op den duur zaten er soms zo’n 40 man aan tafel. En onderling gingen mensen ook weer samen andere activiteiten ontplooien. Na een hele tijd was er behoefte aan grotere ruimte en die werd gevonden in een oud schoolgebouw. Daar hebben ze met een mooi club mensen een aantal jaar buurtmaaltijden georganiseerd, voor een deel ook mensen uit kwetsbare situaties. 

Uit dit ongedwongen samenzijn ontstond het idee van ‘meewonen’. Mensen een tijd de gelegenheid geven om stabiele huisvesting te hebben van waaruit ze het leven weer kunnen opppakken. Bijvoorbeeld vanuit een scheiding of psychiatrische problemen.  

Er werd een stichting opgericht en een boerderij gekocht waar ze acht appartementen hebben laten bouwen. Er wonen nu acht meewoners, voor maximaal 1,5 jaar. Daarna moeten de huurders eruit en is er ruimte voor nieuwe huurders. Het is nadrukkelijk geen woongemeenschap. Er zijn gezamenlijke activiteiten en een grote gemeenschappelijke ruimte maar die zijn niet verplicht. Elk appartement is een zelfstandige woonruimte.  

In en om de boerderij nog meer activiteiten: een weggeefwinkel, een open tuin waar fietsers kunnen uitrusten en opladen en twee appartementen voor de recreatieve verhuur. Het volgende project is de verbouwing van de schuur waar kleine ondernemers gehuisvest gaan worden. Al met al dus een mooie mix van inkomsten, activiteiten, bewoners en bezoekers! 

Initiatiefnemers Jaap heeft nog een aantal tips. “Wees voorbereid op een lange aanlooptijd als je een ingrijpend project als dit opstart. Voor vergunningen en financiering heb je dus een lange adem nodig.” Daarnaast benadrukt hij ook het belang om marktprijzen te durven vragen en veel kopjes koffie op het gemeentehuis te drinken. 

Kijk hier voor meer informatie over het 8ste werk: https://www.het8stewerk.nl/  

Ga er maar aan staan als buurt. In dezelfde periode wordt het treinstation, dat in de buurt staat, grondig verbouwd, de belangrijkste doorgaande weg wordt opnieuw ingericht, het spoor dat door de buurt loopt krijgt een onderhoudsbeurt, de buurt wordt uitgebreid met 800 nieuwe woningen én de buurt moet ook nog eens van het gas af. Dit is precies waar buurt ’t Zand uit Den Bosch allemaal mee te maken heeft. Voorzitter Guus Faes en bestuurslid Victor van Loon van de buurtvereniging Zandbewoners deden afgelopen jaar mee met de training ‘Daag je gemeente uit” van Ondernemen met je Buurt. In de maanden na deze training daagde de buurtvereniging de gemeente met succes uit. Zandbewoners gaat de komende twee jaar een belangrijke rol vervullen als het gaat om de informatievoorziening rond de uitvoering van al die projecten in de buurt.

Uitdaagrecht begrijpelijk gemaakt

Door al die ontwikkelingen wisten Guus en Victor dat ze beter in contact moesten komen met de gemeente. “Wij weten immers zelf beter hoe we met de mensen in onze buurt om moeten gaan en zijn wat dat betreft experts als het gaat om de communicatie met hen. Guus: Ik persoonlijk kende het right to challenge wel, maar dacht eigenlijk dat het helemaal niet op onze situatie van toepassing was”.

Guus vervolgd: “Tijdens de training kwam ik erachter dat dat wel degelijk het geval was. Heel fijn dat het uitdaagrecht zo begrijpelijk werd gemaakt. Na afloop hebben Victor en ik contact opgenomen met de gemeente. Samen hebben we toen besproken wat al die projecten met eigen projectleiders, deadlines en participatievragen vragen van de bewoners in onze buurt. Wij als buurtvereniging vinden dat er veel steviger en divers ingezet moet worden om zoveel buurtbewoners tijdig te betrekken bij de projecten. Buurtbewoners hebben vaak goede ideeën en willen dat er ook met hun belangen rekening wordt gehouden. De gemeente is er immers voor de bewoners, en niet omgekeerd. Wij gaven aan dat wij wel ideeën hadden hoe dit beter kon én graag de handen uit de mouwen wilden steken. De gemeente was erg geïnteresseerd”.

Samen plannen maken

“Het proces dat volgde was een ware snelkookpan”, blikt Guus terug. “In 5 maanden hebben we samen met de gemeente en alle betrokken afdelingen, ambtenaren en wethouders plannen en afspraken gemaakt over ons aanbod aan de gemeente om aan de slag te gaan met de communicatie over de projecten aan de bewoners.”

Buurtvereniging Zandbewoners ontvangt 120.000 euro subsidie verdeeld over twee jaar. Dit geld komt uit de subsidieregeling ‘Right to challenge’. De communicatie vanuit Zandbewoners is aanvullend op de communicatie met de gemeente. De buurtvereniging houd ook een flinke vinger aan de pols om de gemeente te helpen op de juiste momenten te communiceren. Guus: “De geleerde lessen en technieken uit de training hebben ons enorm geholpen om de afspraken met de gemeente te kunnen maken, met name de ‘how to lobby’ en onderhandelingstechnieken zijn relevant geweest voor ons.”

Buurtvereniging ’t Zand

Buurtvereniging ’t Zand uit Den Bosch zet zich al sinds 1977 in om de leefbaarheid, veiligheid en aantrekkelijkheid van de buurt te vergroten. Het grote aantal grote ontwikkelingen in de buurt was voor de buurtvereniging de aanleiding om met de gemeente in gesprek te gaan en haar diensten aan te bieden. “We willen hier bovenop zitten nu we zien dat er veel ontwikkelingen en projecten zijn die grote impact op de buurt hebben. De gemeente communiceert per project en probeert ook de participatie te verbeteren. We gaan nu samen met de gemeente kijken hoe we de bewonersparticipatie sterk kunnen verbeteren en zo ‘t Zand leefbaar, veilig en aantrekkelijk te houden”, aldus een enthousiaste Guus.

Wil je ook meedoen met een ‘Daag je gemeente uit’ training? Kijk op onze agenda of er een editie gepland staat.

Wat win je precies?
Door mee te doen kunnen jullie als bewonersbedrijf een gratis promotievideo winnen over jullie bewonersbedrijf. Er komt een cameraploeg langs om jullie bewonersbedrijf te filmen.  

Vooraf kun je afspreken wat er in jullie promotievideo komt. Daar hebben jullie een vrije hand in, waarbij Ondernemen met je Buurt natuurlijk wel de onderdelen van een bewonersbedrijf terug wil zien in de film. 

De video wordt voor jullie bewerkt en gemonteerd, en deze ontvangen jullie voor eigen gebruik. Daarmee wil Ondernemen met je Buurt jullie helpen om jezelf nog beter te promoten naar de buitenwereld! 

Kan ik meedoen?
Om mee te doen, kijkt Ondernemen met je Buurt naar de volgende zaken:

• Jullie zijn een bewonersbedrijf in gevestigd in Nederland.  
• Het bewonersbedrijf voldoet aan de definitie die Ondernemen met je Buurt gebruikt voor bewonersbedrijven om mee te kunnen doen aan de winactie. 

Hoe kan ik meedoen?
Meedoen doen jullie via het onderstaande aanmeldformulier tot en met donderdag 30 november 2023. De winnaar wordt via loting in december 2023 bekendgemaakt.

Ik heb vragen over de winactie. Waar kan ik daarmee terecht?
Voor vragen, stuur een bericht naar nickvandentol@social-enterprise.nl of bel hem op 06 – 130 33 511.

Tijdens het Social Enterprise World Forum stonden sociaal ondernemers een week lang in de schijnwerpers, waaronder ook sociaal ondernemers die zich richten op hun buurt genaamd bewonersbedrijven. Een van de evenementen is volledig gewijd aan dit onderwerp, waarbij een grote internationale delegatie zorgde voor kennisuitwisseling over het versterken van ecosystemen en bewonersbedrijven.  

Duurzame financiering

Vanuit eerdere bijeenkomsten leerden we het belang van langdurige financiering en de behoefte van integrale financiering van bewonersbedrijven in Nederland. Er is vooralsnog een contrast tussen de ‘leefwereld’ van bewonersbedrijven en ‘systeemwereld’ van de overheid. Tegelijkertijd bieden best practices zoals de pilot Resultaatfinanciering uit Leeuwarden voldoende perspectief. Ook binnen inkoopregels is flexibiliteit en wanneer beleid wordt getoetst in de gemeenschap kunnen er grote stappen worden gezet in het realiseren van duurzame financiering.  

Het belang van vertrouwen

Thuis Wageningen heeft ervaring in de samenwerking met de gemeente en deelde deze vanuit de blik van de ondernemende buurtbewoner. Bij de start bundelden initiatiefnemers Tutku Yuksel en Elsje van de Weg hun krachten om maatschappelijke problemen in de buurt op te lossen. Het opbouwen van een netwerk van bewoners is vanaf het begin belangrijk geweest en staat aan de basis van waar ze nu staan.  

Om tot nieuwe oplossingen binnen het ecosysteem te komen is er volgens Jesper Broekhof – Impact Strateeg bij Thuis Wageningen – vertrouwen vanuit de gemeente nodig. Het loslaten van processen en een stukje controle uit handen geven vanuit het perspectief van een ambtenaar kan spannend zijn. Tegelijk kan juist dat vertrouwen enorme ruimte geven aan bewonersbedrijven om te experimenteren en in het aanpakken van maatschappelijke vraagstukken bewoners centraal te stellen. Er moet van beide kanten vanuit nieuwsgierigheid, transparantie en moed worden gewerkt om een dynamische samenwerking te realiseren. 

De derde golf van de commons-beweging

Lukas Held van Collectieve Kracht deelde een helikoptervisie op de commons-beweging: een beweging waarbij bewoners het gezamenlijk het heft in handen nemen en tal van publieke taken opnemen. Deze collectieven pakken maatschappelijke problemen aan waar soms niet door de overheid in wordt vervuld en hieromheen ontstaan nieuwe vormen van beleid. De huidige opleving van coöperaties via burgerinitiatieven vormt een derde golf, waarbij de uitdaging ligt in de manier waarop de overheid zicht tot deze beweging verhoudt.  

Het ecosysteem in Schotland

In de laatste plenaire sessie waren er bijdragen van Margaret McSporran van Highlands and Islands Enterprise en Martin Avila van Community Enterprises In Scotland. Daar is de sector voor sociale ondernemingen sterk ontwikkeld. Er is een goede afstemming tussen de beleidsmakers en initiatiefnemers en de overheid helpt bewonersbedrijven waar nodig bij het opstarten van hun sociale onderneming. Ook is er specifieke wetgeving, zoals de ‘Community Empowerment Act’ waarbij rechten van gemeenschappen over het beheer en gebruik van land worden versterkt en lokale autoriteiten worden aangemoedigd om burgers te betrekken bij besluiten over hun leefomgeving.  

De rol van fondsen in relatie tot bewonersbedrijven

Als laatste is er in break-outs uitgewisseld over de rol van fondsen zoals Katalys en Stichting DOEN en hun samenwerking met bewonersbedrijven en overheden om structurele financiering te realiseren.  

Perspectief voor de toekomst

We zagen al eerder dat zowel beleidsmakers als bewonersbedrijven een stap vooruit willen op weg naar permanente financiering. In Wageningen zagen we het belang van vertrouwen in de relatie met de overheid. De commons-beweging laat de rol van burgercollectieven zoals bewonersbedrijven zien en ook vanuit internationaal perspectief valt er veel te leren. Deze inspiratie kunnen bewonersbedrijven en beleidsmakers gebruiken om steeds grotere stappen te zetten: weg van de potjes, op naar permanent.