Auteur: OndernemenBuurt

Wat win je precies?
Door mee te doen kunnen jullie als bewonersbedrijf een gratis promotievideo winnen over jullie bewonersbedrijf. Er komt een cameraploeg langs om jullie bewonersbedrijf te filmen.  

Vooraf kun je afspreken wat er in jullie promotievideo komt. Daar hebben jullie een vrije hand in, waarbij Ondernemen met je Buurt natuurlijk wel de onderdelen van een bewonersbedrijf terug wil zien in de film. 

De video wordt voor jullie bewerkt en gemonteerd, en deze ontvangen jullie voor eigen gebruik. Daarmee wil Ondernemen met je Buurt jullie helpen om jezelf nog beter te promoten naar de buitenwereld! 

Kan ik meedoen?
Om mee te doen, kijkt Ondernemen met je Buurt naar de volgende zaken:

• Jullie zijn een bewonersbedrijf in gevestigd in Nederland.  
• Het bewonersbedrijf voldoet aan de definitie die Ondernemen met je Buurt gebruikt voor bewonersbedrijven om mee te kunnen doen aan de winactie. 

Hoe kan ik meedoen?
Meedoen doen jullie via het onderstaande aanmeldformulier tot en met donderdag 30 november 2023. De winnaar wordt via loting in december 2023 bekendgemaakt.

Ik heb vragen over de winactie. Waar kan ik daarmee terecht?
Voor vragen, stuur een bericht naar nickvandentol@social-enterprise.nl of bel hem op 06 – 130 33 511.

Tijdens het Social Enterprise World Forum stonden sociaal ondernemers een week lang in de schijnwerpers, waaronder ook sociaal ondernemers die zich richten op hun buurt genaamd bewonersbedrijven. Een van de evenementen is volledig gewijd aan dit onderwerp, waarbij een grote internationale delegatie zorgde voor kennisuitwisseling over het versterken van ecosystemen en bewonersbedrijven.  

Duurzame financiering

Vanuit eerdere bijeenkomsten leerden we het belang van langdurige financiering en de behoefte van integrale financiering van bewonersbedrijven in Nederland. Er is vooralsnog een contrast tussen de ‘leefwereld’ van bewonersbedrijven en ‘systeemwereld’ van de overheid. Tegelijkertijd bieden best practices zoals de pilot Resultaatfinanciering uit Leeuwarden voldoende perspectief. Ook binnen inkoopregels is flexibiliteit en wanneer beleid wordt getoetst in de gemeenschap kunnen er grote stappen worden gezet in het realiseren van duurzame financiering.  

Het belang van vertrouwen

Thuis Wageningen heeft ervaring in de samenwerking met de gemeente en deelde deze vanuit de blik van de ondernemende buurtbewoner. Bij de start bundelden initiatiefnemers Tutku Yuksel en Elsje van de Weg hun krachten om maatschappelijke problemen in de buurt op te lossen. Het opbouwen van een netwerk van bewoners is vanaf het begin belangrijk geweest en staat aan de basis van waar ze nu staan.  

Om tot nieuwe oplossingen binnen het ecosysteem te komen is er volgens Jesper Broekhof – Impact Strateeg bij Thuis Wageningen – vertrouwen vanuit de gemeente nodig. Het loslaten van processen en een stukje controle uit handen geven vanuit het perspectief van een ambtenaar kan spannend zijn. Tegelijk kan juist dat vertrouwen enorme ruimte geven aan bewonersbedrijven om te experimenteren en in het aanpakken van maatschappelijke vraagstukken bewoners centraal te stellen. Er moet van beide kanten vanuit nieuwsgierigheid, transparantie en moed worden gewerkt om een dynamische samenwerking te realiseren. 

De derde golf van de commons-beweging

Lukas Held van Collectieve Kracht deelde een helikoptervisie op de commons-beweging: een beweging waarbij bewoners het gezamenlijk het heft in handen nemen en tal van publieke taken opnemen. Deze collectieven pakken maatschappelijke problemen aan waar soms niet door de overheid in wordt vervuld en hieromheen ontstaan nieuwe vormen van beleid. De huidige opleving van coöperaties via burgerinitiatieven vormt een derde golf, waarbij de uitdaging ligt in de manier waarop de overheid zicht tot deze beweging verhoudt.  

Het ecosysteem in Schotland

In de laatste plenaire sessie waren er bijdragen van Margaret McSporran van Highlands and Islands Enterprise en Martin Avila van Community Enterprises In Scotland. Daar is de sector voor sociale ondernemingen sterk ontwikkeld. Er is een goede afstemming tussen de beleidsmakers en initiatiefnemers en de overheid helpt bewonersbedrijven waar nodig bij het opstarten van hun sociale onderneming. Ook is er specifieke wetgeving, zoals de ‘Community Empowerment Act’ waarbij rechten van gemeenschappen over het beheer en gebruik van land worden versterkt en lokale autoriteiten worden aangemoedigd om burgers te betrekken bij besluiten over hun leefomgeving.  

De rol van fondsen in relatie tot bewonersbedrijven

Als laatste is er in break-outs uitgewisseld over de rol van fondsen zoals Katalys en Stichting DOEN en hun samenwerking met bewonersbedrijven en overheden om structurele financiering te realiseren.  

Perspectief voor de toekomst

We zagen al eerder dat zowel beleidsmakers als bewonersbedrijven een stap vooruit willen op weg naar permanente financiering. In Wageningen zagen we het belang van vertrouwen in de relatie met de overheid. De commons-beweging laat de rol van burgercollectieven zoals bewonersbedrijven zien en ook vanuit internationaal perspectief valt er veel te leren. Deze inspiratie kunnen bewonersbedrijven en beleidsmakers gebruiken om steeds grotere stappen te zetten: weg van de potjes, op naar permanent.   

Het Oostelijk Havengebied in Amsterdam bruist van de initiatieven om de buurt veilig, sociaal en duurzaam te maken. Buurtcoöperatie de Eester biedt een luisterend oor voor zorgen of ideeën, denkt mee en verbindt mensen aan elkaar. Steeds meer bewoners sluiten zich aan met nieuwe initiatieven. De coöperatie richt zich onder andere op burenhulp, creatieve activiteiten, samen verduurzamen, meedenken over de wijk en cursussen voor kinderen.

We spraken met initiatiefneemster Meta de Vries over het werk van de buurtcoöperatie. Ze vertelt over het ontstaan van het bewonersbedrijf, hoe ze omgaan met het verdienen van geld én ze deelt een goede tip voor andere bewonersbedrijven.

Van kleine acties naar bewonersbedrijf

“Als je vindt dat er wat moet veranderen, moet je zelf de handen uit de mouwen steken”, begint Meta als ze vertelt over het ontstaan van de Eester. “Ik ben een van de eerste bewoners van de wijk en na verloop van tijd werd de overlast in de wijk steeds groter. We zagen de buurt achteruit gaan en ik wilde daar iets tegen doen. Ik woonde altijd met plezier in deze wijk en besloot in actie te komen. Gewoon in m’n eigen buurtje hoor. Met kleine acties en activiteiten zoals het organiseren van ‘Eten met een idee’. We aten samen en met elkaar bespraken wat wilden we met onze buurt, wat vinden we belangrijk. Dat werd gewaardeerd en mijn initiatief begon te groeien en steeds meer mensen deden mee.

In een aantal jaren groeide het van een initiatief in mijn buurt naar een initiatief voor de hele wijk Oostelijk Havengebied met een eigen ontmoetingsplek. Steeds meer mensen haakten aan en pakten iets op waar ze wat aan wilden doen. Nu zijn we een belangrijke partner in de sociale alliantie en organiseren we tal van activiteiten voor de wijk. En weet je wat ik zo leuk vind? ‘Eten met een idee’ doen we ook nog steeds”.

Ontmoetingsplek geeft slagkracht

Meta blikt terug op de begintijd van het initiatief en vertelt dat een ontmoetingsplek om samen aan de wijk te werken gelijk één van de grote wensen van de wijk was. “Tijdens de bijeenkomsten en ontmoetingen met buurtbewoners kwam al snel naar voren dat veel mensen het gebrek aan voorzieningen een belangrijk speerpunt vonden. Toen zijn we met een groep gaan nadenken hoe we een ontmoetingsplek konden realiseren. Uiteindelijk konden we een leegstaand pand van de woningcorporatie huren. Daar hebben we werk van gemaakt en sinds 2016 zitten we in het pand aan de van Eesterenlaan. Het bleek een belangrijke succesfactor van ons bewonersbedrijf. Het is niet alleen de plek waar we mensen ontmoeten en samen ideeën uitwerken, het gaf ons ook de mogelijkheid om ons eigen geld te verdienen.

We verhuren ruimte aan ZZP’ers en de gemeente, sociaal werk en andere organisaties huren ruimte bij ons voor workshops en bijeenkomsten. En we kunnen nu ook toekomstplannen gaan maken, want vorig jaar konden we het pand kopen. Dat hebben we kunnen doen dankzij de inwoners van onze wijk. Samen hebben we het benodigde geld bij elkaar gebracht. Dat was me nogal een proces, maar het is ons gelukt. Nu staat de volgende uitdaging alweer voor de deur. We willen graag verbouwen, zodat het pand duurzamer wordt. Daarnaast willen we ook iets doen aan de indeling, zodat we het nog meer kunnen inrichten als de Eesterhuiskamer”.

Je hoeft niet alles zelf te doen

“Dat de Eester is uitgegroeid tot wat het nu is, heeft volgens mij ook te maken met dat het lukte de kring van mensen, die hun handen uit de mouwen steken, steeds verder uit te breiden”, vertelt Meta.

“In het begin voelde ik me best wel verantwoordelijk voor alles, maar al snel besefte ik dat we alleen succesvol konden zijn, als we samen in actie komen. Wil iemand iets oppakken, is er een idee? Leuk. Ga ermee aan de slag, zeg ik dan. Begin klein, kijk hoe het lukt en breid het daarna uit. Het leuke van het werken op deze manier, is dat mensen zich zelf verantwoordelijk voelen voor hun eigen ideeën. En zo creëren we positieve energie rond onze activiteiten. Dat helpt echt!

Tegelijk betekent dat ook dat sommige dingen niet worden opgepakt. Soms is dat jammer, maar als de energie ontbreekt is dat ook niet erg. Uiteindelijk werken we met heel veel actieve bewoners. Daarom vind ik het belangrijk dat we het samen een beetje leuk houden. Voor ons werkt dat goed. Zo hebben we afgelopen zomer samen met het winkelcentrum een onwijs leuk zomerfestival georganiseerd. Het was veel werk, maar het gaf tegelijk ook zoveel energie. Het was een mooie dag waarop we veel buurtbewoners hebben bereikt, samen met ondernemers uit de buurt iets moois hebben neergezet en we konden laten zien waar we als bewonersbedrijf toe in staat zijn.”

Samenwerken met de gemeente op onze voorwaarden

Net als veel andere bewonersbedrijven werkt ook De Eester samen met de gemeente. Ook die samenwerking genereert inkomsten voor het bewonersbedrijf. Meta: “Ik ben blij met die samenwerking en het gaat ook heel goed. Tegelijk is het ook best ingewikkeld. Want, welke opdracht nemen we aan? Daar kijk ik heel bewust naar. We werken veel samen en voeren opdrachten uit. Bijvoorbeeld in het sociaal domein. Dat doen we omdat het bij onze thema’s ‘Eester zorgt en helpt’, ‘Eester Imps’ en ‘Eester verduurzaamt’. past. Ik merk namelijk dat dat heel belangrijk is. Wij schrijven dus ook niet in op allerlei aanbestedingen, om zo geld te verdienen. Nee, we kijken juist naar wat wij te bieden hebben. Past dat bij de buurt en onze expertise en sluit het aan bij het werk van de gemeente? Dan staan we open voor samenwerking. Is dat niet het geval, dan doen we het niet. Dat is ook gelijk een belangrijke tip voor andere bewonersbedrijven. Doe de dingen die energie opleveren, waar mensen blij van worden. Dat zorgt voor een positieve flow die gaat zorgen voor nog meer moois. Zo werkt het bij ons in elk geval wel.”

Programma: Verdienen met je Buurt

Op 23 november gaan we op bezoek bij de Eester uit Amsterdam. Meta de Vries vertelt hoe het hen is gelukt een gewaardeerde partner van de gemeente te worden in de sociale alliantie. De Eester voert in opdracht van de gemeente de taken in het sociaal domein uit en krijgt daarvoor ook het budget. Daar was wel een lange adem en wat overtuigingskracht voor nodig. Meta: “De gemeente zag ook dat wij de mensen in de wijk goed kennen, dat we snappen wat er nodig is en dat de mensen ons ook goed weten te vinden. Een win-winsituatie voor ons, de gemeente en het belangrijkst voor de bewoners van het Oostelijk Havengebied”.

Ben je benieuwd hoe het de Eester gelukt is om deze meerjarige opdracht binnen te halen en wil je ook inspiratie op doen bij andere bewonersbedrijven? Meld je dan aan voor het programma Verdienen met je Buurt.

Op deze unieke plek in de stad Groningen – waar Agnes Groen initiatiefneemster is – wordt gezondheid gebruikt als middel voor verbinding. SportCentrum Noord is niet alleen een thuis voor de meest uiteenlopende sportaanbieders maar ook voor mensen uit de wijk. Er wordt graag met bewoners meegedacht om te werken aan initiatieven voor de buurt. Zo is er nu bijvoorbeeld een ontmoetingsruimte, plek voor de jeugd en worden er taallessen gegeven.  

Verdienmodel

Als het gaat om het verdienmodel komen de inkomsten onder andere uit de maandelijkse bijdragen van buurtbewoners om te sporten en de verhuur van sportzalen, werkplekken en vergaderruimtes. In 2020 is het initiatief door de Gemeente Groningen uitgedaagd om een wijkbedrijf te worden waarna er ook subsidie werd aangevraagd. 

Basisbaan

Drie jaar later zijn er al mooie resultaten geboekt. Zo zijn er bijvoorbeeld inmiddels zes mensen in dienst die betaald krijgen, waaronder buurtbewoonster Johanna. Zij kwam binnen als sporter en kreeg na haar inzet als vrijwilligster recentelijk een basisbaan. Vol energie en altijd in voor een opbeurend praatje met buurtbewoners, is zij niet meer weg te denken bij het Sportcentrum! 🏅 

Verbinding met de buurt

Het Sportcentrum weet buurtbewoners goed te bereiken. Initiatiefneemster Agnes ziet dan ook graag de (h)erkenning van het belang van burgerinitiatieven bij de gemeente, zodat talenten en ervaring uit de wijk optimaal kunnen worden benut.  

Benieuwd naar meer inspiratie? Kijk hier voor het overzicht van alle artikelen op onze website.

Bij het GroenHuis in Groningen draait het om groen én doen. Bij deze wijkwerkplek in de Korrewegwijk en De Hoogte zetten onder andere Hendrieke Ritsema en Jart Hoekstra zich in voor meer verbinding in de wijk. Er is een kringloopwinkel, werkplaats, repaircafé en een ontmoetingsplek voor mensen uit de wijk.

Verder zijn er buurtconciërges die onder andere wijkbewoners thuis helpen met klussen en grofvuil wegbrengen. Als je goed bent in klussen kan het GroenHuis je vaardigheden zeer goed gebruiken met bijvoorbeeld het maken van moestuinbakken of het doen van reparaties.  

Iedereen aan de slag

Er zijn al aardig wat wijkbewoners actief in het GroenHuis: een bont gezelschap van mensen van alle leeftijden en diverse nationaliteiten, die in een gezellige en ongedwongen sfeer samenwerken. Iedereen kan er aan de slag: er is geen papierwerk of eventuele indicatie nodig. Op dit moment zijn er 63 vrijwilligers en 6 mensen die een basisbaan hebben.  

Vrijwilligster Hanneke (rechts op de foto) is erg positief over de impact van het wijkbedrijf: “Ik zeg altijd je kan of een doosje medicijnen nemen of een beetje GroenHuis”. Ze beheert de kringloopwinkel die vol staat met door wijkbewoners ingebrachte spullen die op een nieuwe eigenaar wachten. En bij reparatiecafé Fix’m kunnen bewoners terecht om spullen te laten repareren, of om te leren hoe ze dit zelf kunnen doen met het aanwezige gereedschap. 

Benieuwd naar meer inspiratie? Kijk hier voor het overzicht van alle artikelen op onze website.

Wij gingen Buurten bij Copernikkel, een actief en energiek bewonersbedrijf met wel veertien initiatieven die elkaar versterken en de buurt mooier maken.

Copernikkel is een plek vol inspiratie, enthousiasme en warmte. Bij aankomst werden we verwelkomd door Suzanne van Hees, coördinator van Copernikkel. Ze vertelde ons hoe de wijk ooit op de nominatie stond om gesloopt te worden. Maar door de inzet van de wijkraad en bewoners, werd de sloop van de baan geveegd en ontstond er een prachtige plek vol mogelijkheden.

Wij gingen langs De Boschveld Wereldkeuken, waar heerlijke gerechten uit verschillende culturen worden bereid, De Wereldtuin, een stuk groen in de buurt, de inloopkamer, waar iedereen kan aankloppen voor een praatje of een luisterend oor en de naaimeet-up, waar we verschillende vrijwilligers spraken. Hun enthousiasme was aanstekelijk en het was inspirerend om te horen hoeveel vreugde en persoonlijke voldoening ze halen uit hun bijdrage aan de buurt.

Ook een keer een kijkje nemen bij een bewonersbedrijf? Neem een kijkje in onze agenda voor komende edities in Groningen en Rotterdam: https://lnkd.in/e7cz3Yr9

Ondernemen met je Buurt helpt ondernemende bewonerscollectieven nog meer impact te maken in hun eigen buurt. Dat doen we onder andere door het organiseren van trainingen. Recent sloten we het programma ‘Daag je gemeente uit’ af. Na verschillende bijeenkomsten over de werking van gemeente, onderhandelen en het maken van een goede pitch, mochten de deelnemers uiteindelijk pitchen bij een ‘echte wethouder’. Rik van Niejenhuis, wethouder van de gemeente Groningen, ontving de deelnemers van het programma en voorzag ze van feedback om hun pitch nog verder te verbeteren en in hun eigen gemeente het bestuur om ver te blazen met hun plannen en toegevoegde waarde.  

Tips voor succes

• Ga niet direct en rechtstreeks naar de wethouder maar eerst naar de ambtenaren. Zij moeten uiteindelijk met de uitvoering van het besluit van de wethouder aan de slag. Presenteer geen plan in beton, maar vraag of ze mee willen denken? Ambtenaren weten welke doelen het gemeentebestuur heeft. Ze kunnen helpen jouw aanbod en de gemeentedoelen dichterbij elkaar te brengen.
• Vraag jezelf af: “Heb je de gemeente echt nodig?“ Kijk eens kritisch naar die vraag. Misschien is het wel interessanter om met andere partners te werken aan de uitvoering van je plannen. Denk bijvoorbeeld aan het vinden van een plek. Weet dat grond schaars is. Ook voor de gemeente heeft grond dus veel waarde. Niet persé altijd economisch, maar je kan het maar 1x ergens voor inzetten. Ben je op zoek naar een plek? Ga dan ook in gesprek met andere (grond)eigenaren.
• Een Coalitieakkoord is vooral een verzameling van voornemens van de partijen in de coalitie. Vraag hoe het er op de voor jullie relevante punten voor staat. Dat kan ook een vertrekpunt zijn om plannen te maken.
• Ondernemende bewoners zijn een kei in problemen en uitdagingen op meerdere domeinen slim aan elkaar te verbinden. In de ambtelijke organisatie is dat soms lastig. Heb je een project of idee dat meerdere beleidsdomeinen beslaat, maak een keuze waar je op insteekt. Dat betekent niet dat je die slimme combi niet moet benoemen. Ga er slim mee om. Laat de ambtenaren met je mee denken. Kijk eens of het lukt om mensen van de verschillende domeinen tegelijk aan tafel kunt krijgen en samen te ontdekken waar raakvlakken liggen.
• In de gemeente Groningen heeft een idee vanuit de wijk zelf de voorkeur. Dat biedt kansen voor bewonersinitiatieven ten opzichte van een externe partij. Zorg dat je als bewoners professioneel overkomt en maak tegelijk duidelijk dat je geen commerciële partij bent. Laat ook zien hoe je met het verdiende geld ook weer impact maakt in de wijk.
• Zet jezelf neer als bottom-up-club niet als vrijwilligers club. Een klein verschil in benadering, maar het maakt een groot verschil in hoe er tegen je aan wordt gekeken. 
• Soms heb je al best een verleden met de gemeente. Staat er ‘oud zeer’ in de weg? Zorg dat je dat eerst uitpraat voordat je verder gaat. Hetzelfde geldt voor eventuele kritiek die je op gemeente of ambtenaar hebt of hoe jij vindt dat een gemeente zou moeten werken. Dat is nu niet relevant. Het gaat nu om jouw aanbod als bewonersinitiatief en de kans die je ziet om in samenwerking met de gemeente impact te maken in de buurt.
• Laat je ervaringen voor je spreken. Juist wat jullie nu al doen, laat zien hoe professioneel jullie al zijn. Sta daarvoor. Ervaringsdeskundigheid is een actueel onderwerp in deze tijd. Maak er gebruik van.
• Maak in een gesprek snel duidelijk wat je van je gesprekspartner wilt. Het praat makkelijker als de verwachtingen duidelijk zijn. Daarna is er tijd om toe te lichten wat je doet, wie je bent en wat je toegevoegde waarde is.
• Als het lastig wordt en je komt niet verder, zorg dat er positief over je geschreven wordt in de media. En ga uiteindelijk met de politieke fractie in gesprek als je er niet uitkomt.

Doe ook mee met Ondernemen met je Buurt

Vond je dit een waardevol artikel? We delen regelmatig de kennis die we op doen tijdens bijeenkomsten. Blijf op de hoogte en volg ons op de socials. Wil je zelf een keer meedoen aan een bijeenkomst of training? Houd dan onze agenda in de gaten.

Op 22 juni kwamen beleidsmakers en bewonersbedrijven bij elkaar om het te hebben over duurzame financiering van bewonersbedrijven. Initiatiefnemers die bewonersbedrijven aansturen zijn in staat tegen de stroom in te zwemmen, zoals een zalm die de rivier opzwemt om te paaien en eitjes te leggen. Als ze proberen hun projecten in te bedden strandden ze echter bijna altijd in het verkokerd beleidsveld. We wisten al dat beide partijen een stap voorwaarts willen en moeten zetten: geen tijdelijke potjes meer maar structurele vormen van financiering ten behoeve van de maatschappelijke impact die bewonersbedrijven maken. Hoe gaat dat in de praktijk? 

Op weg naar integrale financiering in Groningen 

Bij SportCentrum Noord wordt gewerkt om sport en bewegen toegankelijk te maken voor iedereen in de buurt. In 2020 zijn ze door de Gemeente Groningen uitgedaagd om een wijkbedrijf te worden en inmiddels fungeren ze, als sportcentrum, als spil in de wijk. Gezondheid is het middel voor verbinding in de wijk, zo hebben ze naast sportgelegenheden ook een ontmoetingsruimte en plek voor bewoners om te koken. Initiatiefneemster Agnes Groen ziet graag meer (h)erkenning van het belang van duurzame financiering van bewonersbedrijven vanuit de gemeente. Ze is nu om de twee jaar bezig om een nieuwe subsidieaanvraag in te dienen.  

“Bij SportCentrum Noord werken we veel meer integraal dan ze bij de gemeente doen” – Agnes Groen, SportCentrum Noord

Aansluitend was Floor Koops van de Gemeente Groningen aanwezig om het perspectief vanuit de beleidskant op het verhaal van Sportcentrum Noord te geven. Ze roemt het feit dat Sportcentrum Noord niet wacht op de gemeente voordat ze aan de slag gaan. Vanuit de Gemeente Groningen is er nog geen beleid op bewonersbedrijven. Door middel van een onderzoek heeft de gemeente de impact van verschillende bewonersbedrijven in kaart gebracht. Uit het onderzoek kwamen een aantal aanbevelingen: 

1. Plaats geen kader om bewonersbedrijven, maar om maatschappelijke doelen en stel jezelf de vraag welke rol bewonersbedrijven kunnen vervullen in het realiseren van die doelen. 

2. Pas de financiering voor bewonersbedrijven aan door een integraal budget te maken met een aparte projectleider die daarvoor verantwoordelijk is.

3. Zorg voor de huidige bewonersbedrijven voor een financiering van een langere periode dan vier jaar. 

“Binnen de gemeente hebben we voor verschillende thema’s verschillende budgetten. We gaan aan de slag met de aanbevelingen vanuit het onderzoek om financiering integraler te maken en zo beter aan te kunnen sluiten op bewonersbedrijven” – Floor Koops, Gemeente Groningen 

Gemeente Leeuwarden ziet het belang van bewonersbedrijven 

Tessa Mahmoud was al jaren actief voor de wijkvereniging in de Vrijheidswijk. Soms wel zestig uur per week. Samen met opbouwwerker Auck Busman wilde ze een bewonersbedrijf opzetten en de Gemeente Leeuwarden zag het belang hiervan. Tessa’s inzet werd dan ook beloond met een betaalde baan als wijkbeheerder. Binnen een halfjaar kreeg ze 35 bewoners op de been om de wijk leefbaarder te maken, die allen een vrijwilligersvergoeding krijgen. Auck Busman ziet dat je via een bewonersbedrijf mensen vooruithelpt en steunt in hun eigen ontwikkeling. “Dat gevoel dat je ertoe doet is zo belangrijk. Het principe van bewonersbedrijven wordt over het algemeen nog erg onderschat.”  

Resultaatfinanciering als oplossing in Leeuwarden Oost 

Binnen Leeuwarden Oost ligt een opgave om de grote armoede, die helaas nog veel van generatie op generatie wordt doorgegeven, te doorbreken. Dit doen ze in een 20-jarig programma samen met 50 partners en met bewoners. Marloes Schreur (programmadirecteur Leeuwarden Oost) gelooft in het investeren in bewonersbedrijven. Ze ziet in dat continuïteit cruciaal is, mede daarom komen ze nu met de pilot resultaatfinanciering.

Iri Oosting (Projectleider Resultaatfinanciering) vertelt dat het doel is om de subsidie carrousel te doorbreken, sociaal ondernemers meer perspectief te bieden en grootschalige samenwerkingen op te zetten. Resultaatfinanciering is financiering op basis van resultaatafspraken waarbij in deze pilot bewoners mede bepalen wat het resultaat is en of een resultaat wel of niet is behaald. Het resultaatfonds bestaat uit publieke en private middelen, in dit geval uit de Gemeente Leeuwarden Oost en het FNO.  

“We willen een ontschotte pot met geld met een structurele dekkingsvorm die niet opdroogt.” – Iri Oosting – Leeuwarden Oost

Wijkbedrijf het Bilgaard is een van de deelnemers aan de pilot. Zij zijn een echte pionier op het gebied van bewonersbedrijven en hebben goed contact met de gemeente. Onder leiding van Dick Bootsma doet het wijkbedrijf sinds haar oprichting in 2014 steeds meer voor de wijk: van groenonderhoud tot leefbaarheidsprojecten. 142 wijkbewoners verrichten als vrijwilliger werkzaamheden die de wijk leefbaarder maken. Velen stromen door naar werk, en gaan op welzijnsniveau vooruit. Een opvallend, zeer mooi getal dat symbolisch is voor de betrokkenheid van bewoners bij het wijkbedrijf en vice versa.  

Een oplossing zoeken binnen de Europese wet- en regelgeving

Jan Feenstra is Coördinator Werk en Bewonersparticipatie en geeft aan dat ze binnen de Gemeente Leeuwarden opzoek zijn gegaan naar manieren voor duurzame financiering voor bewonersbedrijven door te kijken naar regels binnen Europese wet- en regelgeving over aanbesteden. Iris Meester de Vries is strategisch inkoopadviseur en legt uit hoe het helpt om vaker vanuit het sociale domein te denken. “Bij sociale diensten mag je bijvoorbeeld drie keer zoveel uitgeven voordat je te maken krijgt met Europese wet- en regelgeving omtrent aanbesteden ten opzichte van groenonderhoud.” Door het perspectief meer op de mensen te richten hebben ze binnen de gemeente zo dus een weg gevonden om bewonersbedrijven op financieel gebied beter te kunnen helpen. 

“De focus zat eerst op het zwerfaval en nu op het leren. Door het aanvliegen vanuit participatieplekken krijg je een andere juridische constructie” – Iris Meester de Vries, Gemeente Leeuwarden  

De weg naar duurzame financiering is ingeslagen